Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanan, Covid-19 salgınına karşı alınan önlemler paketinin 14. Maddesinde “Mevzuatımızdaki esnek ve uzaktan çalışma modellerinin daha etkin hale getirilmesini temin edeceğiz” ifadesi bulunmaktadır.
Salgına karşı birincil ve en etkin önlemin sosyal izolasyon olduğu gerçeğini bilmekle birlikte, salgın öncesinde de çalışanları büyük oranda tehdit eden esnek çalışma modellerinin yarattığı yıkımı hatırlatmak zorundayız.
Esnek çalışma modeli olarak duyurulan çalışma rejiminin gerçek adı “güvencesiz çalışma” rejimidir. İşçi sınıfının yüz yıllar süren mücadelesi sonunda elde edilmiş olan güvenceli çalışma hakları, esnek çalışma adı altında budanmaya çalışılmış ve hali hazırda da birçok sektörde fiilen ortadan kaldırılmıştır. Söz gelimi, sosyal medya ajanslarında çalışanlar, işe başlayıp bir projeyi gerçekleştirdikten sonra “2 aylık deneme süresi” içerisinde oldukları ve “iyi bir verim sağlamadıkları” gerekçesiyle maaşları dahi ödenmeden işten çıkarılmaktadır.
Bu örnek diğer birçok sektörle çoğaltılabileceği gibi, herhangi bir sosyal hakta yaşanacak en küçük bir “esnemenin” çalışanlar açısından en muhtemel sonucunu da göstermektedir.
Pandemi ile mücadele ederken alınması gereken her türlü önlemin, işverenlerce nasıl kötüye kullanılabileceğini, kazanılmış hakların ne kadar tehlike altında olduğunu hatırlatmak isteriz. Dolayısıyla yapılması gereken “haklarımızı esnetmek” değil, çalışanların haklarına dokunmaksızın izolasyonun sağlanması, bunun maliyetinin ise öncelikle büyük sermayeye yüklenmesidir. Refah zamanını yaratan çalışanlar iken, salgın zamanının maliyetini de ödemesi beklenemez.
Bununla birlikte, sosyal izolasyon nedeniyle bir çok iş kolunda büyük daralmalar yaşanmakta, küçük ve orta ölçekli işletmelerde yaygın iflaslar ve işten çıkarmalar yaşanması beklenmektedir. Bunun yaratacağı sonuçlar da salgın kadar mühim ve yaşamsaldır. Bu nedenle, kitlesel işten çıkarmaları engellemek amacıyla faaliyeti duran işletmelerdeki çalışanların maaşları Devlet tarafından karşılanmalı, sigorta primlerinin ödemeleri salgın sonrasına kadar ertelenmelidir.
SOSYAL HUKUK